Hoe sta jij in relaties? En hoe is de cultuur in jouw bedrijf rond relaties en rond fouten maken?
Heeft iedereen er recht op als hij/zij eruit leert? Of worden fouten liever onder het tapijt geschoven?
Teams en samenwerking:
Iedereen weet en beschrijft een ideaal team of organisatie als steunend, transparant, authentiek, samenwerkend, vertrouwend… . Maar is dat ook werkelijk het geval of is het net het tegenovergestelde, is er strijd, competitie, politiek, territorium afbakening, wantrouwen, tegenwerking, weerstand, conflict…. .
Hoe sta jij hierin? Kies jij om te leren, te delen, te vertrouwen, te steunen, nieuwsgierig te zijn, enthousiast te zijn? Of ben je eerder kritisch, oordelend, controlerend, vernederend, stel je je erboven of heb je weerstand, ben je afwezig?
Hoe ontzettend fijn is het als mensen actief, positief, meewerkend, geëngageerd, voedend, integer, verantwoordelijk, nieuwsgierig, spontaan, enthousiast, of creatief, …, zijn. Dan voel je je ondersteund en uitgedaagd, veilig om je ideeën vrijuit te spuien, en je enthousiasme te delen. Je voelt dat je inbreng wordt gewaardeerd.
Eén minachtende blik of sarcastische opmerking kan er echter voor zorgen dat er geen medewerking meer is, dat men de kat uit de boom kijkt, afwacht, en dat de passie en nieuwe ideeën verdwijnen. Oordelen stoppen het creatieve enthousiasme om mee te denken en mee te werken.
Beschuldigen ligt in vele gevallen aan de basis van het slecht functioneren van organisaties, teams of families. Het remt relaties, ondermijnt initiatief, en je neemt het mee naar huis als stress. Daarom werkt men hierdoor soms onbewust tegen elkaar in plaats van met elkaar.
Misschien doe je het onbewust ook?
Verbind je je met de ander, ben je nieuwsgierig naar de ander en naar zijn ideeën?
Bescherm je jezelf en scherm je je af, en ga je de verbinding uit de weg?
Waar focus je op bij andere personen? Op de fouten of op de intentie en bereidwilligheid?
Verkneukel je je in zijn falen of steun je hem in zijn succes?
Gaan we werkelijk in verbinding met anderen, oprecht en authentiek?
In welke van de 4 onderstaande voorbeelden herken je jezelf of de relatie met je partner, je collega’s, je leidinggevende?
Voorbeeld 1: Er is in feite geen verbinding, ieder heeft zijn standpunt, ieder heeft zijn gelijk, er wordt niet naar elkaar geluisterd, er wordt naast elkaar gesproken. Er wordt geen waarde gehecht aan positieve en diepe relaties met de ander. Eigenlijk is er geen verbinding, de personen zijn er zonder aanwezig te zijn.
Voorbeeld 2: Een verbinding waarin de ene partij alom tegenwoordig is, die zich neerzet als heel actief en overheersend en die collega’s en partners ontmoedigt in creativiteit en initiatief. Deze partij ziet zichzelf als beter, krachtiger of succesvoller.
Voorbeeld 3: De verleidelijke “goede” verbinding, die aan de oppervlakte positief lijkt, maar wordt gedreven door een verlangen om anderen en zichzelf tijdelijk te behagen. Een verbinding vol beloften, maar met bewuste of onbewuste persoonlijke agenda’s.
Voorbeeld 4: Een verbinding die groei bevordert. Dit soort verbinding streeft naar echte, verantwoordelijke en ambitieuze relaties met anderen. Een verbinding waarin je de waarde ziet van teamwerk, en leert van zowel succes als mislukking. Een verbinding die het potentieel naar boven brengt, en allen doet groeien en verbeteren. Een verbinding waarin ieder zijn verantwoordelijkheid neemt voor successen en mislukkingen, waarin ieder autonoom en zelfvoorzienend is. Een verbinding waarin niet gemanipuleerd wordt of beschuldigd, of gepaaid.
De meesten van ons herkennen de vier voorbeelden en zitten in vergelijkbare relaties: met de ene zitten ze in 1 of 2, met een andere in 3 of 4 . Voorbeeld 4 lijkt zo vanzelfsprekend en toch is het soms makkelijker om niet in verbinding te zijn en de andere de schuld te geven van jouw falen, dan je kwetsbaar op te stellen en stil te staan bij je eigen onvolmaaktheden. Het is soms gewoon makkelijker om de ander te beschuldigen.
Het is verleidelijk om over de ander te oordelen, om de fouten te zien in plaats van de goede intenties. Om ons minachtend, smalend of sarcastisch uit te laten, een bedenkend gezicht te trekken, de ogen op te trekken of achter de rug te spreken, en op zoek te gaan naar bondgenoten om samen de ander te viseren. In groep kan je dan negatieve conclusies trekken over de ander. Hij of zij is bijvoorbeeld lui, dom of onkundig. Zo schrijf je anderen af. Door voorbarige conclusies ga je de ander niet meer betrekken, het werk aan anderen geven of het zelf oplossen. Je beperkt op die manier de ander in de mogelijkheid van bijdrage, groei en hulp. De vicieuze cirkel is rond, ‘zie je wel dat hij/zij niet kan of wil helpen’.
Wie maakt de fout?
Het is soms makkelijker de anderen de mond te snoeren om niet naar jezelf te moeten kijken en toe te geven dat je misschien fout zat. Hard zijn kan je in woorden, in toon, gezichtsuitdrukking en in daden. Als je het onveilig maakt voor de ander, dan zal die minder geneigd zijn om open en eerlijk te spreken of initiatief te nemen. Trouwens heb jij toch niet altijd gelijk? Gelijk hebben is de supertechniek om anderen te beschuldigen.
Minder opvallend en eerder passief kunnen we de verbinding saboteren door conflict te vermijden. Alles is goed, alles is ok maar eigenlijk ben je kwaad, heb je een oordeel of vind je dat jij gelijk hebt. Je deelt je ongenoegen met anderen, maar niet met de persoon in kwestie. Je vermijdt het conflict, je spreekt en toetst je veronderstellingen niet. Dit is een eerste stap om anderen af te schrijven.
Dit doe je door niet te luisteren, en met je hoofd vol lijstjes bezig te zijn met wat er nog allemaal dient te gebeuren, in plaats van te luisteren naar de persoon die tegen je spreekt. Je knikt wel ja en nee, maar de andere persoon voelt dat je niet waardeert wat hij zegt. Je minimaliseert de bijdrage van de ander.
Door defensief in plaats van open en authentiek te zijn, breng je jezelf niet in, en houd je gedachten, emoties en waarnemingen achter. Je voelt angst omdat je denkt dat het niet veilig is om je eerlijk te uiten. Je beschermt jezelf maar je limiteert ook de mogelijkheid om volop deel te nemen aan een fijne samenwerking en creatieve processen. Dit versterk je door aan de zijlijn te staan en te denken dat je neutraal bent, en enkel observeert, door noch ondermijnend noch steunend te zijn. Neutraal bestaat echter niet. Ten eerste: als je de ander ziet vechten om het werk af te krijgen en je blijft afwachten en toekijken, draagt jouw houding bij aan de mislukking. Ten tweede: zonder een steevaste intentie om anderen GOED te maken, loop je in de val om de ander fout te maken. Je kan je dan blijven verstoppen achter “ ’t was niet mijn fout”.
Hoe wil jij in het leven staan? In welke omgeving vertoef jij het liefst?
In één van:
Fout maken of goed maken?
Verbinding of uit verbinding?
Openheid of geslotenheid?
Kwetsbaarheid of ongenaakbaar?
Nieuwsgierigheid of leergierigheid?
Gaan voor gelijk of gaan voor geluk … ?
Tips om morgen te shiften van fout maken naar goed maken.
Stap 1: Pauzeer
Stop jezelf voor je start. Vooraleer een boze “reply all” reactie te sturen, kalmeer en ga bij jezelf na waarom je zo nodig “gelijk” wil bekomen. Om beter te kunnen pauzeren, word je bewust van de momenten dat je:
je kwaad voelt, ontgoocheld, in de steek gelaten, niet begrepen
je overgeleverd voelt aan de genade van anderen, dat je je machteloos voelt
je ongenoegen wil gaan ventileren bij anderen
denkt hoe fout of hoe slecht iemand is
je focust op hoe je zelf alles zo juist doet
Word je bewust dat je in een “fout makende” of beschuldigende modus zit.
Stap 2: Gooi ballast overboord
Erken je gedachten en gevoelens en schrijf alles ongecensureerd neer. Al je frustraties, interpretaties, aannames en oordelen, alles waarmee je de andere fout wil maken. Welke behoefte van je wordt er niet ingevuld? En hoe hou jij dat in stand, door welk gedrag?
Stap 3: Herkader
Doe de Camera Check.
Wat zou een camera hebben opgenomen? Welke feiten zouden er zijn vastgelegd ten opzichte van je interpretaties en gedachten? Vraag jezelf af:
Wat zijn de feiten en wat zijn mijn overtuigingen/oordelen/emoties daarover?
Voel ik mij bekritiseerd, fout, niet voldoende? Voel ik mij niet goed genoeg?
Stap 4: We zijn mens en hiervoor kan je empathie hebben
De ander is mens: Hoe probeer ik de ander onderuit te halen?
Hoe zie ik enkel de ander zijn tekortkomingen, zijn zwakheden, zijn slechte invloed? En hoe zet ik dat in de verf?
Wat zijn de troeven, de verdiensten, de bijdragen van de ander? Vergeet ik die?
Welke gegevens vermijd ik of wil ik niet zien?
Ik ben mens: Hoe doe ik mezelf voor?
Hoe zie ik enkel mijn kwaliteiten, mijn positieve bijdragen? En hoe zet ik die in de verf?
Wat zijn mijn zwakheden en mijn onbewuste of bewuste tegenwerkingen?
Welke gegevens vergeet ik of wil ik niet zien van mezelf?
Stap 5: Maak je intentie helder
Een belangrijk startpunt in de shift van fout maken naar goed maken is de vraag: Hoe wil jij je gedragen? Wat voor relaties en wat voor cultuur wil jij creëren? Goed maken is een intentie.
Stap 6: Neem concrete actie om de ander goed te maken
Misschien is de meest productieve actie om te luisteren naar de goede ideeën en voorstellen van de ander, in plaats van ze al op voorhand de grond in te boren of je sarcastisch uit te laten. Check je waarnemingen in plaats van je eigen conclusies te trekken.
Misschien is een één op één meeting aangewezen, om de relatie te herbekijken. Vraag naar de context en percepties van de ander, vraag door, zodat je je kan inleven in zijn situatie. Geef inzicht over jouw manier van beleven en over jouw mechanismen van fout maken. Focus op wat je bij jezelf wil veranderen, en op de ander goed te maken. Creëer voor jezelf een nieuwe context.
We zijn allemaal wel eens schuldig aan iets of iemand fout te maken. Je kan kiezen om op een andere manier met anderen om te gaan. Wanneer start je met “goed maken”?
Dirk De Smet, werkgeluk coach in West Vlaanderen
Goede werkrelaties zijn de vijfde pijler van werkgeluk.
Bij Innercompass werken we ook op de 4 andere:
Welk zijn mijn talenten en favoriete competenties?
Welke uitdagingen wil ik professioneel aangaan?
Welke zijn de (voor)waarden die ik wil vinden in mijn werk?
Welk werk is zinvol voor mij?
Wil je nadenken over je carrière, je job of over je werkrelaties, 8 werkgeluk coaches staan voor je klaar over heel Vlaanderen.
Geef een reactie